تأثیر فضاهای مجازی بر حس تعلق به مکان درکلان شهر مشهد

گسترش روزافزون اینترنت و همگانی شدن استفاده از آن در سال های اخیر ابعاد فیزیکی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ‏شهرها را تحت تأثیر قرار داده و همچنین پیچیدگی ساختار شهر ها اهمیت و ضرورت استفاده از فضای مجازی (اینترنت) را در ‏فرایند برنامه ریزی و مدیریت شهری ضروری نموده است. فضای مجازی (اینترنت) به سبب تنوع موضوعات و دسترسی، در ابعاد ‏جهانی تأثیرات گوناگونی در پی داشته است. در روند توسعه مجازی و الکترونیکی شهر توجه به هویت مکانی و حس تعلق به ‏مکان و جلوگیری از احساس لامکانی از ملزومات برنامه ریزی شهری می باشد. در نتیجه تأثیرات تکنولوژی بر تعاملات اجتماعی ‏و احساس تعلق به مکان افراد به عنوان مهم ترین مسئله و هدف این تحقیق مطرح می باشد، در این راستا وضعیت حس تعلق به ‏مکان و ارتباط آن با میزان استفاده از اینترنت در سطح محله ها مناطق 1، 6 و 9 مشهد بر اساس وضعیت های اجتماعی(سطح ‏سواد، ابعاد خانواده، ...)، اقتصادی (میزان درآمد، وضعیت شغلی و وضعیت مسکن) مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. روش ‏تحقیق توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مشاهدات میدانی می باشد. داده ها و اطلاعات ‏محدوده های مورد مطالعه با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه و بررسی های میدانی بدست آمدند. تجزیه و تحلیل داده ها و ‏اطلاعات نیز با استفاده از نرم افزارهای آماری انجام شده است. همچنین برای ارزیابی و رتبه بندی مناطق در زمینه آشنایی با ‏خدمات فضای مجازی از مدل های ‏apec‏ و ‏cpss‏ استفاده گردید. یافته ها نشان می دهند، استفاده فزاینده از اینترنت ‏می‏تواند بر متغیرهای رفت و آمد در محله، همبستگی بین همسایگان، عدم اهمیت فضای محله، فقدان پیوند اجتماعی بین افراد ‏محله، انزوای اجتماعی و کاهش دیدار افراد در مکان های عمومی چون پارک و خیابان، ضعف تعلق اجتماعی افراد، کاهش پیاده ‏روی و در نهایت کاهش حس دلبستگی به مکان به عنوان پیامدهای اجتماعی استفاده از اینترنت تأثیر گذار باشد. با استفاده از ‏مدل (‏apec‏ و ‏cpss‏) مشخص گردید که، وضعیت محله های مورد بررسی شهر در زمینه آشنایی با فضای مجازی و سطح ‏سواد الکترونیکی محله هایی منطقه 6 محله امیرآباد با میانگین (616/1) و کوی کارمندان (896/1) در وضعیت نامطلوب، در ‏منطقه 1 محله آبکوه با میانگین (126/2) تا حدی مطلوب و محله بلوار سجاد (554/2) و در منطقه 9 محله هاشمیه (278/2) و ‏رضا شهر (273/2) از وضعیت مطلوب ترخوردار بوده است. ‏